Lieve familie, vrienden en bekenden,

Nou, ik ben weer een stukje dieper in Polen aangekomen! Het gaat goed met mij en met het fietsen, alleen organisatorisch zijn er de afgelopen 24 uur nogal wat problemen geweest en leek het of mijn tocht hier in Pila zou stranden. Maar dat lijkt nu allemaal te zijn opgelost, dus morgen met frisse moed verder.

Hieronder weer de dagelijkse verslagen van mijn wederwaardigheden, soms heel leuk, soms wat minder, en bij tijd en wijle mijn overpeinzingen. De afstanden per dag zijn vaak heel verschillend. Dat komt met name omdat de accommodatie-mogelijkheden heel beperkt zijn. Het liefst zou ik elke dag ca. 60 km willen fietsen, maar dat lukt lang niet altijd.

Sommige foto’s heb ik in het verslag gezet, en onder het tabje “Foto’s” in dit blog vind je er – per dag – nog meer.

Donderdag 23 augustus, Osno Lubuskie, niet gefietst

Dit is wel een heel ontspannen dagje. Na een ontbijtje met uitzicht

ga ik aan dezelfde tafel m’n foto’s uitzoeken en blog bijwerken van 19-22 augustus.

Dat kost toch altijd wel wat tijd. ’s-Middags loop ik naar het strandje,

waar het zeer prettig toeven is. Meerdere malen gezwommen.

Aan het eind van de middag komen, zoals gebruikelijk, de zwanen even kijken of er nog iets te eten valt.

En als de zon onder gaat loop ik terug naar mijn hotel.

En daar zie en spreek ik weer enkele van de Nederlandse mannen die hier werken, hetzij tijdelijk, hetzij permanent. Leuke gesprekken over van alles. Opvallend is de gedrevenheid en werklust van hen. En ik ben Kees (ja toch?) nog heel dankbaar omdat hij me heeft uitgelegd hoe ik via mijn telefoon internet toegang kan krijgen met mijn laptop. Dus dan hoef je niet op het openbare wifi-net van het hotel. Voor de meesten van jullie waarschijnlijk al bekend, maar voor mij niet. Het is heel simpel, maar je moet het wel even weten!

Vlak na het eten komt nog een Duitse hotelgast naar me toe. Hij zag me zitten puzzelen en zoeken met de R1 route en vertelt dat hij die route een paar jaar geleden ook gedaan heeft en zelfs naar de Noordkaap is gefietst. Zo zie je, ik ben niet de enige fietsgek…..

Vrijdag 24 augustus, Osno Lubuskie – Miedzyrzecz, 73 km

Hartelijk gedag gezegd door de dames van de receptie en door Harold (een van de Nederlanders) ga ik redelijk vroeg op weg. Door het stadje en langs het Ratusz:

Inderdaad, het raadhuis oftewel stadhuis. (Het Poolse woord lijkt zelfs nog meer of het Nederlandse raadhuis dan het Duitse Rathaus.) Het landschap is glooiend, met soms korte steile stukken. In een iets groter plaatsje drink ik koffie bij een ijs- annex gebak annex koffiezaakje, hier gewoonlijk cukierna geheten. Zoiets als een Duitse konditorei. En lody is overigens het woord voor ijs en kawa voor koffie. Langzaamaan ga ik wat Pools herkennen.

Weer onderweg gaat het regenen, maar gelukkig niet voor lang. Tijdens de ergste bui is zelfs een plekje onder een boom genoeg om droog te blijven.

Het stuk met fietspad langs de weg duurt helaas niet al te lang. Al gauw moet ik weer over de drukke autoweg zelf. Is niet fijn en ontspannen fietsen, zeg maar.

Er zijn bepaalde dingen hier die me opvallen. Zo zijn de kruisen en Mariabeelden hier veelal versierd met gekleurde linten. Geen idee wat de betekenis is, maar het staat wel gezellig. Miedzyrzecz (vraag me niet het uit te spreken) is een klein plaatsje met vestingkasteel, dat net dicht gaat als ik aankom.

Niet zo erg, ben toch wat moe. Mijn hotel, Tequila geheten, is eenvoudig. Na douchen/wasje loop ik het plaatsje door en beland o.a. in een kerk, waar een soort van dienst aan de gang is. De pastoor/priester loopt wel rond bij het altaar, maar neemt geen deel. Van de ca. 10 oudere vrouwen die in de kerkbanken zitten, zegt telkens een vrouw een aantal woorden of zinnen, waarna de anderen in koor invallen met een gebed. Apart.

En de grappige dingen die je tegenkomt: er staat op een pleintje een soort telefooncel met tweedehands boeken, zoals je ook wel bij ons ziet. Ik stap binnen in de hoop een Duits boek te vinden (lezen vanaf m’n tablet op het openbare strandje vond ik toch niet zo’n goed idee, gewoon een boek is praktischer). In het mini-bibliotheekje zijn echter bijna alle boeken in het Pools, logisch. Er staan 3 Duitse boeken, helaas te zwaar om mee te nemen. Een ervan is deze:

Brautflug, uit het Nederlands vertaald, Bruidsvlucht. (Als film uitgebracht met de goed-Nederlandse titel Bride flight – wel een mooie film, met prachtige opnamen van Nieuw-Zeeland).

Zaterdag 25 augustus, Miedzyrzecz – Miedzychod, 40 km

Het eerste stuk fietsen was op een fietspad langs een provinciale weg. Rijdt wel fijner dan op de hoofdweg, alleen hadden ze, misschien door weinig ervaring met de aanleg van fietspaden, de tegels in de lengterichting van het fietspad gelegd, waardoor ik, met de smalle banden, telkens het gevoel kreeg wat weg te glibberen. (Ook altijd wat te zeuren, die Tanja!) Daarna weer een stuk over de autoweg. Het is fris, bijna koud, maar door de hellingen fiets ik me warm.

Bij deze plaats:

(uitspraak?) heb ik de keuze voor verschillende routes. Ik kies de langste, 24 km, maar volgens de beschrijving zou dat de mooiste en stilste zijn, met beste asfalt. Dan is de keuze snel gemaakt. Het klopt in ieder geval voor de eerste 7 km, een afwisseling van akkers en bos.

Volgens de beschrijving zou er ergens een schilderachtig kerkje bij een meertje zijn. Dat staat een beetje verstopt en je krijgt er geen goed zicht op. Pas vlak voor Miedzychod, bij de hoofdweg, is er een gelegenheid voor koffie. Het restaurant is weliswaar dicht, maar daartegenover is een modern benzinestation en zo ben ik weer even in de 21^e eeuw ….

Het hotel dat ik in Miedzychod geboekt heb, Neptun, ligt vlak aan het meer. Ligging is inderdaad fraai, maar hotel zelf, uit de 70er jaren (?) is zeker aan de buitenkant hard aan een opknapbeurt toe. De kamer valt mee, en ik heb een er een terrasje.

Het weer werkt alleen niet erg mee. Uit de verte hoor ik al een tijdje een omroeper schallen, dus ik loop het stadje in om te kijken wat er aan de hand is. Er blijkt een 10 km loop te worden gehouden, met finish in het centrum.

Het is een feestelijk geheel, compleet met harmonie bij de aankomst.

Er is zowaar een klein terrasje op het plein. Er is geen bediening. Als je wat wilt drinken moet je wel zelf naar binnen gaan, trap af naar kelderrestaurantje (snackbarachtige pizzeria, wat anders?) en daar je drankje kopen. Dat doe ik dan ook. Als ik even zit, en de meeste lopers binnen zijn, valt me een dreigende lucht op.

Kort daarna breekt een stortbui uit. Het wordt dan heel gezellig druk onder de parasols. Na een tijdje is het over en ga ik terug naar mijn hotel. Jammer dat het nu vrij koud is en het terras drijfnat en gesloten, want dit is het uitzicht:

Zondag 26 augustus, Miedzychod – Wielen, 64 km

In het formele, stijfdeftige eetzaaltje (de grote zaal wordt voorbereid voor een bruiloft) staat het Poolse ontbijt klaar, altijd met veel rauwkost en zelfs sla, en kruidenkwark en hardgekookte eieren in een mayonaise-augurk saus. Niet slecht!

Ook hangen in het zaaltje historische foto’s aan de muur, o.a. van de vroegere versie van het hotel, veel charmanter.

Nadat ik over de rivier het stadje uitfiets

gaat de route in eerste instantie een tijdje over een fietspad langs de weg. Net als ik er aan denk m’n fietshelm af te zetten, houdt het fietspad op en mag ik me weer mengen tussen het autoverkeer. Ik rijd uiterst rechts, maar dat is ook geen onverdeeld genoegen. Het wegdek aan de zijkanten is verzakt (geen goede fundering?) en deels gewoon kapot en deels opgelapt met plakjes asfalt. Vermoeiend fietsen. Goed kijken waar je rijdt, soms naar het midden van de weg gaan voor beter wegdek, maar dan goed luisteren of er geen auto’s achterop komen.

En al mopperend kom ik dan toch na 30 km bij Drezdenko, voor de koffiestop. Groot plein in midden van plaatsje, met kunstwerk en fontein.

Hier is nog geprobeerd wat van het plein te maken, maar vaak is dat niet het geval. Bijna alle plaatsjes en stadjes hier in dit deel van Polen hebben geen oud centrum. Letterlijk alles is platgebombardeerd of weggeschoten in de tweede Wereldoorlog, ofwel door de geallieerden, ofwel door de Russen. En de opbouw onder communistisch bewind in de jaren ’50 en ’60 moest snel gaan, voor een gezelliger of mooiere bouwstijl was geen tijd en geld. En dat zie je.

Weer verder. Het is een prettige temperatuur om te fietsen, ca. 24 graden. Mooie wolkenluchten.

Dan zie ik langs de weg een aankondiging van een feest van de dorpen Herbertowo en Marianowo (althans, dat begrijp ik er uit) met van grote hooibalen gemaakte figuren, en dat feest is vandaag.

Ik ben redelijk op schema, dus ik ga haaks de zandweg op, 500 m naar het eerste dorp. Daar blijkt dat het feest een paar kilometer verderop is. Voordat ik verder ga, vraag ik aan mensen die naar het feest lopen, of ik via deze zandweg ook weer op de weg naar Wielen uit kan komen. Ik begrijp van wel en dus waag ik het erop. Al gauw valt er niets meer te fietsen, zo zacht is het zand. Veel van de huizen langs de weg zijn versierd, en her en der staan grote figuren van hooibalen.

En speciaal voor mijn clubgenoten bij DKC:

Het blijkt echt een groot feest te zijn. Met veel eten, een podium, optredens en luchtkussens voor kinderen. Voor ik het weet heb ik koffie en taart, en mag naar eigen believen iets in de pot doen of niet, en sta ik even later ook op als – wat ik aanneem – het volkslied wordt gespeeld. Dan zijn er diverse optredens.

En natuurlijk wordt de polonaise gedanst (Polen – polonaise), en meneer pastoor wordt ook uitgenodigd mee te dansen.

Het is erg gezellig, en ik breng er meer dan een uur door. Dan moet ik toch echt op weg. Ik heb voor vanavond een kamer bij particulieren geboekt, en ook die boeking is goed gegaan. Ik word in het Duits door de heer des huizes verwelkomd, zijn vrouw spreekt alleen Pools. Ik slaap op een bedbank, maar dat is prima. Er is zelfs een (pizza – wat anders) restaurantje even verderop. Voor de verandering neem ik spaghetti, maar heb veel peper nodig om het een beetje smaak te geven….. Wel lekkere koolsla erbij.

Maandag 27 augustus, Wielen – Pila, 71 km

Mijn gastvrouw heeft een ontbijt voor me neergezet waar minstens 4 mensen een goede maaltijd aan hebben.

Ik doe erg mijn best, en haar roereieren met tomaat zijn heel lekker, maar heb toch op een gegeven moment genoeg! Dan pak ik m’n boeltje bij elkaar en laad de fiets op.

Ik geef een compliment over het mooie huis – m’n kamer was ook echt heel netjes en praktisch ingericht - en zij vertelt (in beetje Duits) dat het 100 jaar oud is en vroeger van Duitsers is geweest. Later op de dag moet ik daar weer aan denken.

Onderweg kom ik – volgens het routeboekje – langs een streek waar veel zgn. Holländer huizen staan. In de 16^e eeuw trokken nieuwe bewoners vanuit westelijke gebieden het zompige gebied van de rivier de Notec/Netze in. Zij hadden hun wortels in Vlaanderen, Holland en Nedersaksen. Met veel moeite maakten zij het gebied in de loop der jaren droog en schiepen zo vruchtbare weiden voor hun vee. Zij noemden zichzelf Holländer, en nu nog heeft het gebied veel kleine boerderijtjes met typerende huizen.

Even verderop, in Nowe Dwory, staat een houten mennonietenkerk uit begin 18^e eeuw.

Als ik deze wil gaan bekijken moet ik over het daarvoor liggende kerkhof.

In het midden staat een gedenkmonument, met allemaal namen van jonge mannen die gesneuveld zijn in de eerste Wereldoorlog.

Inderdaad, allemaal Duitse namen. Op het kerkhof liggen links allemaal goed verzorgde (met felgekleurde plastic bloemen) vrij recente graven, met alleen Poolse namen. Aan de rechterkant liggen alleen wat verwaarloosde resten van oude grafstenen.

Ik realiseer me dat hier in een notendop de geschiedenis samengebald is van een paar eeuwen. In eerste instantie die mennonietenkerk, voor de zgn. Holländer uit de 16^e en 17^e eeuw. Toen het gebied, wat nu westelijk Polen is, vanaf de 18^e eeuw onder Pruisisch bewind kwam, zijn veel Duitstalige mensen hier naar toe getrokken en hebben hier eeuwen geleefd. Zo ook de families van de jonge mannen wiens namen op het gedenkteken staan. Na de tweede wereldoorlog werd dit gebied bevrijd – en verwoest – door de Russen, en werden alle Duitstalige mensen verdreven, ook al woonden hun families hier al eeuwen. (Schattingen zijn dat er toen in totaal vanuit diverse gebieden zo’n 5 tot 6 miljoen mensen gevlucht of verdreven zijn). Daarna zijn er Poolse mensen hier in dit gebied komen wonen, al dan niet vrijwillig, dat weet ik niet.

Ik heb onderweg e.e.a. opgezocht over de geschiedenis van Polen vanaf het begin van de jaartelling, en erg vrolijk word je daar niet van. Veel overheersingen, oorlogen, verwoestingen. Dan was de macht weer in handen van Poolse edellieden, dan weer van de Russen, de Oostenrijkers of de Pruisen. En de natie Polen zelf heeft zich ook niet onbetuigd gelaten met het inpikken van gebieden.

Een paar dagen terug keek ik ’s avonds op mijn hotelkamer naar een programma op de televisie waarin het 100-jarig bestaan van de (moderne) staat Polen werd gevierd. Ook daar kwam de recente historie beperkt in beeld.

Gaan we het ooit leren, met zijn allen? Geen oorlog meer voeren?

Als je zo door Europa reist (ik was een aantal jaar terug ook in Noord Frankrijk, bij Verdun, de slagvelden van de eerste wereldoorlog, en in de gebieden die dan Frans waren, en dan weer Duits) dan geloof je er eigenlijk niet meer in.

Maar goed, het mennonietenkerkje heeft de stormen des tijds doorstaan.

Ik fiets weer verder en word onbedoeld geconfronteerd met een ander probleem, iets van deze tijd:

In een stukje berm, van hooguit 10 meter, waar ik gestopt was om wat te drinken, ver weg van enige bebouwing, heb ik dit allemaal aangetroffen:

Want dat is iets wat me enorm opvalt: de grote hoeveelheden plastic flessen en ander afval, die hier zomaar achteloos worden weggeworpen. Vooral lege plastic waterflessen lijken te zwaar te zijn om weer mee naar huis te nemen, als je ze eerst vol hebt meegetorst. Afgezien van een groot nationaal opvoedingsprogramma is het misschien een goed idee water uit de kraan te verbeteren en te promoten. Belachelijk hoeveel drinkwater hier wordt gekocht in winkels. Ik drink het leidingwater gewoon – niets mis mee.

In Trzcianka (vroeger Schönlanke; op mijn Duitse routekaartjes wordt vaak de vroegere Duitse naam vermeld) drink ik koffie en bij het verlaten van het stadje kom ik langs een fietsenzaak. Hoewel volgens de vriendelijke man van de winkel mijn banden nog voldoende op spanning zijn, laat ik ze toch wat oppompen. Dat rijdt gewoon wat lichter.

Ik moet nog een stuk de heuvel op, en vanaf boven heb ik naar twee kanten weids uitzicht.

Dan kom ik bij Pila (Schneidemühl), een wat grotere stad. Ik zoek even naar mijn hotel, totdat ik er zowat tegenaan rijd.

Toch lastig om over het hoofd te zien….

Na de 2^e kamer geaccepteerd te hebben, de eerste lag vlakbij de lawaaierige uitlaat van de airconditioning van de keuken e.d., blijkt dat na het douchen, jawel, weer in het bad, de hele badkamer drijfnat te zijn geworden, ondanks dat ik het douchegordijn in het bad had gehangen. Gedoe! Daarna ga ik alvast even mijn volgende hotel plannen. En dan is er ineens nog veel meer mis. De route leidt vanaf hier zo’n 150 km door een gebied met slechts hele kleine dorpjes, en nergens is een hotel!

In het routeboekje staan wel 3 adresjes (een pension, een agrotouristiekstation en kamers bij een sportcomplex) met telefoonnummer, maar dan blijkt mijn telefoon het voor een deel niet meer te doen. Er komt geen enkel geluid meer uit, dus ik kan wel bellen, maar de ander niet verstaan. Ook de laptop heeft kuren met het zenden van mails. Ik probeer van alles, maar kom er niet uit. Een andere weg zelf kiezen, waar wel hotels te vinden zijn, is ook geen optie, want dan moet ik over de snelweg. Strand ik nu hier in Pila?

Ik ga eerst maar eens eten en loop, in het kader van Murphy’s law, eerste de verkeerde kant uit en vind geen restaurant. Wel wat andere typische dingen van deze stad.

Dan uiteindelijk vind ik via mijn telefoon, die wel internetverbinding geeft, een restaurant. Daar eet ik heel redelijk, maar, om bij Murphy te blijven, daar word ik gek gestoken door de muggen.

Terug in het hotel is het eigenlijk te laat om die adresjes uit het routeboekje te bellen met de hoteltelefoon. Ik boek er een nacht bij in dit hotel, want ik ga morgen niet op de bonnefooi fietsen, met de kans geen slaapplaats te hebben. Zeker niet met een kapotte telefoon. Wel krijg ik een andere kamer, deze keer met douchecabine en op de 5^e etage. De receptioniste vertelt me ook waar hier gsm-winkels zitten voor m’n telefoon, maar of dat lukt hier, zeker met de taal? En ik vraag haar me morgen wakker te bellen, want de wekker op de telefoon doet het wel, maar geeft natuurlijk ook geen geluid meer……

Dinsdag 28 augustus, Pila, niet gefietst

Heel raar gedroomd. Ben natuurlijk al malende gaan slapen.

Nadat ik nog een aantal keer op boekingssites had gekeken of er echt geen hotel ergens langs de route voor de komende 2 dagen is, heb ik de servicedesk van mijn werk gebeld met de hoteltelefoon. En Mark, reddende engel, gaf aan een harde reset te proberen. En ja, toen werkte alles weer! Vervolgens zelf het agrotouristiekstation in Krostkowo gebeld. Voor zover ik de man daar begreep zou er plaats genoeg zijn. En door de receptioniste het sportcomplex laten bellen (daar sprak men echt alleen Pools) en reservering laten doen. Opgelucht!!!!

Ben daarop gelijk koffie gaan drinken bij een cukiernia hiertegenover in het “stadscentrum”.

Als ik het op heb vraag ik aan een voorbijgangster of zij hier een winkel weet waar ik een schriftje kan kopen – het handgeschreven dagboekje begint nl. behoorlijk vol te raken. Zij spreekt niet voldoende Duits, maar gebaart me het haar dochter te vragen, die even verderop in een schoenenwinkel is. De jonge vrouw wijst me naar een klein kantoorboekhandeltje, vlak daarnaast. En daar hebben ze precies zo’n schriftje als ik wil hebben. Als ik uit die winkel loop, komt de jonge vrouw er net aan. We maken een praatje en dan gebeurt er wel zoiets wonderlijks.

Ze vraagt waar ik heen ga morgen en ik leg uit welke richting dat is, en dan zegt ze dat haar ouders daar een agrotouristiekstation hebben. En dat is dus dat adres waar ik naar toe ga! Voor de zekerheid belt ze nog even haar vader, of die mijn reservering wel goed begrepen heeft, en bevestigt alles. Dit is wel extreem toevallig. Voor jullie begrip: Pila heeft 75.000 inwoners en dat plaatsje waar ik naar toe ga morgen ligt hier zo’n 45 kilometer vandaan. Dit hou je toch niet voor mogelijk?!?

Het lijkt erop dat mijn geluk weer gekeerd is. Mooi!

Verder vandaag wat door de stad gewandeld – ook hier, net als in andere plaatsjes, een opvallende overvloed aan kappers!

’s Middags aan dit blog gewerkt. Als ik eenmaal aan het schrijven ben blijf ik gaan. Mogelijk omdat ik alleen reis. Ik wil toch mijn verhaal doen!

Ik ga eten bij een heel praktisch zelfbedieningsrestaurant, Niko express. Je schept zelf op wat en hoeveel je wilt (vlees, vis, rijst, aardappelen, groente, salade) en dan wordt dit bij de kassa afgewogen. Je betaalt per gewicht aan eten, ongeacht wat het is.

Ik betaalde 30 zloty, ca. EUR 7,50 voor deze maaltijd, die heel behoorlijk was, en daarvan was bijna de helft voor het mini-flesje rioja wijn! En de koolsalades zijn hier heerlijk.

Op weg terug naar het hotel kom ik langs een verlichte fontein

Met in het midden precies zo’n wereldbol drijvend op water als bij mij op kantoor, maar dan een slagje groter.

En in het park ertegenover waakt de Poolse paus Johannes Paulus II nog steeds over de inwoners van deze stad.

Terug naar mijn hotel, nog even dit blog plaatsen!